PHƯƠNG PHÁP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA LUẬT SƯ

Hoạt động thu thập chứng cứ của luật sư là một hoạt động quan trọng. Việc thu thập chứng cứ nhằm tìm kiếm, cung cấp cho Tòa án và sử dụng các chứng cứ liên quan đến vụ án để chứng minh cho các yêu cầu của thân chủ là có căn cứ hợp pháp.

Ảnh minh họa: Internet

1.      Chứng cứ và mục đích thu thập chứng cứ

Chứng cứ trong vụ án hành chính là những gì có thật được đương sự, cá nhân, cơ quan,tổ chức khác giao nộp cho Toà án hoặc do Toà án thu thập được theo trình tự, thủ tục do Luật này quy định mà Toà án dùng làm căn cứ để xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp pháp hay không cũng như những tình tiết khác cần thiếtcho việc giải quyết đúng đắn vụ án hành chính – Điều 74 Luật Tố tụng hành chính( TTHC).

Chứng cứ có thể là những thông tin rút ra từ tài liệu, đồ vật, lời khai của đương sự, người làm chứng, kết luận giám định, biên bản thẩm định tại chỗ, kết quả định gi, thẩm định giá và các nguồn khác. Chứng cứ phải hội đủ ba tính chất, đó là: tính khách quan (có thật, diễn ra và tồn tại bên ngoài thế giới khách quan); tính liên quan (phản ánh được các tình tiết sự kiện về quan hệ pháp luật trong vụ án); tính hợp pháp (thu thập bằng các biện pháp hợp pháp do luật TTHC quy định).

2.      Phương pháp thu thập chứng cứ của luật sư

Việc thu thập chứng cứ có thể diễn ra ở các giai đoạn tố tụng khác nhau. Trước tiên, chứng cứ cần phải được phát hiện: tài liệu, chứng cứ đang ở đâu, do ai quản lý, tài liệu chứng cứ đó có liên quan, có ý nghĩa như thế nào đối với kết quả của vụ án, và bằng cách nào để thu thập chúng? Việc phát hiện chứng cứ là khâu đầu tiên có vai trò quan trọng, bởi chỉ có thu thập chứng cứ khi nó được phát hiện. Việc phát hiện và thu thập chứng cứ phải tuân thủ các thủ tục thu thập chứng cứ do Luật TTHC quy định.

Trường hợp chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ hoặc bất lợi cho người bảo vệ thì cần thu thập các chứng cứ, tài liệu khác để bổ sung hoặc khắc phục bất lợi này. Có thể tìm từ các cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan. Trường hợp các cơ quan, tổ chức từ chối cung cấp, luật sư cần lập văn bản yêu cầu Tòa án thu thập chứng cứ.

Trong trường hợp luật sư xét thấy rằng việc áp dụng QĐHC hoặc HVHC bị kiện gây thiệt hại cho người khởi kiện, luật sư có quyền giúp thân chủ yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Nếu xét thấy cần thiết, luật sư có quyền giúp thân chủ yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ. Khi nhận thấy kết luận giám định chưa đầy đủ, rõ ràng hoặc có vi phạm pháp luật thì có quyền yêu cầu Tòa án cho giám định bổ sung hoặc giám định lại.

Luật sư có quyền giúp thân chủ yêu cầu Tòa án thẩm định giá, thẩm định giá tài sản có liên quan đến vụ kiện. Hội đồng định giá do Tòa án quyết định thành lập, gồm chủ tịch hội đồng là đại diện cơ quan tài chính và các thành viên là đại diện cơ quan chuyên môn liên quan. Quyết định về giá tài sản phải được quá nửa số thành viên biểu quyết tán thành và phải được lập thành biên bản.

3.      Đảm bảo tính hợp pháp của chứng cứ

Đối với tài liệu đọc được, nghe, nhìn được thì phải là bản chính hoặc bản sao có công chứng, chứng thực hợp pháp hoặc do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cung cấp, xác nhận. Tài liệu nghe được, nhìn được phải xuất trình kèm theo văn bản xác nhận xuất xứ của tài liệu đó hoặc văn bản về sự việc liên quan đến việc thu âm, thu hình.

Đối với vật chứng thì phải là hiện vật gốc và phải được bảo quản, giữ gìn để giữ đúng đặc tính.

Đối với lời khai của đương sự, người làm chứng, phải được ghi thành văn bản hoặc ghi âm, ghi hình theo quy định của pháp luật hoặc khai bằng lời tại phiên tòa.

Đối với kết luận giám định thì phải do cơ quan có thẩm quyền thực hiện theo thủ tục luật định.

Đối với biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ thì phải được tiến hành theo thủ tục do luật định và phải có chữ ký của các thành viên tham gia thẩm định.

Kết quả thẩm định, thẩm định giá tài sản thì phải được tiến hành theo thủ tục luật định hoặc do chuyên gia về giá cung cấp.

Đối với các nguồn khác thì cần tuân theo qui định pháp luật tương ứng.

Kết luận, chứng cứ có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giải quyết vụ án. Việc thu thập chứng cứ đòi hỏi luật sư phải có những kỹ năng nhất định. Luật sư cầm nằm rõ phương pháp thu thập chứng cứ để có thể bảo vệ tốt nhất cho quyền lợi ích hợp pháp của thân chủ mình khi tham gia tố tụng.

Luật gia Võ Văn Tú