[Vnexpress, 21/1/2016] - Do vấp phải
vướng mắc về pháp lý, gần đây một số ngân hàng lớn đã tạm dừng cho vay mua nhà
thế chấp bằng quyền tài sản hình thành trong tương lai.
Chị Thùy (Cầu Giấy, Hà Nội)
chuẩn bị mua căn hộ tại một chung cư ngoại ô và đã được Ngân hàng Ngoại thương
- Vietcombank đồng ý về nguyên tắc cho vay dưới hình thức thế chấp quyền tài sản
phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà ở (tài sản hình thành trong tương lai) do
chưa có giấy chứng nhận quyền tài sản. Tuy nhiên, sau đó chị nhận được thông
báo không thể cho vay bởi nhiều vướng mắc về pháp lý do bên công chứng không
hoàn tất thủ tục đăng ký tài sản đảm bảo(*).
Tương tự chị Thùy, nhiều
khách hàng khác cũng bị từ chối vay mua nhà ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam (BIDV) cũng vì lý do này. Một tuần qua, nhiều khách hàng tại TP HCM cho biết,
họ được nhân viên thông báo tạm thời ngưng giải ngân với các trường hợp vay vốn
thế chấp tài sản bằng nhà ở hình thành trong tương lai dù trước đó nhà băng này
cho vay bình thường.
"Tầm một tuần trở lại
đây thì ngân hàng vẫn tiếp nhận hồ sơ, nhưng khách phải chờ vì hiện tại BIDV sẽ
chưa giải ngân mà đợi hướng dẫn cụ thể từ Hội sở", một nhân viên tín dụng
tại sở giao dịch 2 của BIDV cho biết.
Thế chấp nhà ở hình thành
trong tương lai là nhu cầu chính đáng của người mua hoặc chủ đầu tư để huy động
vốn. Đối với ngân hàng, đây là một nguồn tài sản bảo đảm phổ biến và có giá trị,
góp phần đáng kể vào việc tăng trưởng tín dụng và thu hút khách hàng. Tuy
nhiên, việc pháp luật vẫn chưa quy định một cách thỏa đáng về biện pháp bảo đảm
này vô tình đang tạo ra rào cản pháp lý cho việc thế chấp khiến một số ngân
hàng phải tạm dừng cho vay.
Nhiều người bị ngân hàng từ
chối cho vay do các thủ tục pháp lý chưa hoàn thiện. Ảnh: Anh Quân.
|
Trao đổi với VnExpress,
đại diện hai ngân hàng trên cho biết lý do tạm dừng cho vay vì việc nhận thế chấp
một số tài sản đảm bảo là nhà ở đã nghiệm thu sử dụng nhưng chưa có giấy chứng
nhận quyền sở hữu gặp vướng mắc sau khi Luật Nhà ở năm 2014 có hiệu lực. Ngược
lại, các trường hợp cho vay mua nhà khác vẫn diễn ra bình thường.
Theo đó, các trường hợp nhận
thế chấp Quyền tài sản liên quan đến dự án đầu tư xây dựng nhà ở/nhà ở hình
thành trong tương lai không đúng với quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 99
thì không có giá trị pháp lý và không được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, Luật
nhà ở, Nghị định 99 và Thông tư số 26 của Ngân hàng Nhà nước đều chưa có hướng
dẫn cụ thể trong việc nhận thế chấp này. Mặt khác, do các hướng dẫn và quy định
của pháp luật chưa cụ thể nên phần lớn các văn phòng đăng ký đất đai địa phương
từ chối xác nhận đăng ký giao dịch bảo đảm.
"Do đó, BIDV tạm thời dừng
nhận thế chấp với các tài sản này mà chỉ nhận làm tài sản đảm bảo bổ sung trong
thời gian chờ Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan khác hướng dẫn cụ thể nhằm
tránh rủi ro pháp lý", đại diện BIDV nói.
Theo khảo sát của VnExpress,
nhiều ngân hàng khác vẫn cho vay mua nhà dưới hình thức này bình thường. Ngân
hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank) ban đầu cũng phải tạm dừng cho vay mua
nhà thế chấp bằng các quyền tài sản hình thành trong tương lai vì lý do này.
Tuy nhiên, đến nay nhà băng vẫn linh động cho vay trở lại sau khi được một số
cơ quan liên quan cho phép "nợ" một vài thủ tục trong thời gian chờ
hướng dẫn.
"Thời hạn cho nợ các thủ
tục đến ngày 30/6 nhưng nếu sau ngày này, các cơ quan vẫn chưa có những hướng dẫn
chung sẽ rất khó cho ngân hàng", vị này nói.
Tương tự, lãnh đạo Eximbank,
VPBank, TPBank, Sacombank, HDBank cho biết vẫn tiếp nhận và giải ngân với các
trường hợp này. Tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần cho biết, nếu chiếu theo
quy định của Luật thì các nhà băng cũng có lý do để "run" khi cho vay
bởi những quy định chưa rõ ràng. Tuy nhiên, để không ảnh hưởng tới khách hàng,
các nhà băng có thể xét duyệt, thẩm định hồ sơ thận trọng để có thể giải ngân
bình thường. Quan trọng là khâu xét duyệt, thẩm định hồ sơ dự án vay. Nếu tất cả
đều tốt thì sẽ được cho vay bình thường.
"Chúng tôi không thấy có
trở ngại gì ngoài việc lưu ý về vấn đề khả năng trả nợ, tức độ ổn định của nguồn
thu nhập của khách hàng - đặc biệt với người đi vay có thu nhập từ lương",
đại diện HDBank chia sẻ.
Thanh Lan - Lệ Chi
(*) Có ý kiến
cho rằng lý do phổ biến khiến Công chứng viên không đồng ý công chứng hợp đồng mua
bán nhà ở (tài sản hình thành trong tương lai) là vì căn hộ hình thành trong
tương lai đã bị chủ đầu tư thế chấp cho Ngân hàng để vay vốn thực hiện dự án. Đến
khi người mua nhà tiếp tục thế chấp căn hộ hình thành trong tương lai đó để làm
thủ tục vay vốn ngân hàng thì vô hình chung căn hộ đó đã bị thế chấp 2 lần. Trường
hợp này sai quy định nên không thể công chứng cũng như đăng ký giao dịch bảo đảm
đối với căn hộ hình thành trong tương lai.
